Cảm nhận hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác để thấy ý thức sáng sủa cùng với khát vọng sống hướng về ánh sáng tự do của Người. Trong nội dung bài viết dưới đây, hãy cùng Trường tiểu học số 2 Tân Thủy tìm hiểu về ánh trăng trong thơ Bác.
Mở bài: Nhà văn Hoài Thanh đã từng nhận định: “Thơ Bác đầy trăng”. Có thể thấy rằng trong vô vàn những sự vật tươi đẹp của tự nhiên, ánh trăng luôn mang lại nguồn cảm hứng dạt dào để người nghệ sĩ có thể tự tình và tỏ bày tình cảm của mình lúc rung cảm với vẻ đẹp của trăng. Bác Hồ của chúng ta cũng vậy, cũng tìm tới trăng như một người bạn để san sẻ những ưu tư, nỗi niềm trong cuộc đời. Tất cả những tình cảm, những ấn tượng sâu đậm của Bác về trăng đều được Người trình bày rất rõ trong rất nhiều những thi phẩm của mình. Đó có nhẽ lí do để Hoài Thanh có thể đưa ra nhận định xác đáng nói trên.
Đôi nét về Hồ Chí Minh và những tác phẩm ánh trăng
Tìm hiểu sơ nét về Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh – sinh năm 1890 và mất năm 1969, quê ở Nghệ An, tại làng Kim Liên, huyện Nam Đàn. Nghệ An vốn là vùng đất nổi tiếng vì có nhiều thi nhân, chí sĩ yêu nước trĩu nặng tâm tư với cuộc đời như Hồ Xuân Hương, Phan Bội Châu… Cũng giống như con người kiệt xuất của vùng đất quê mình, Bác Hồ dành cho dân tộc non sông một tình yêu vô cũng sâu đậm, nồng nàn.
Tình yêu đó trong thời buổi thực dân xâm lược đã un đúc thành ý chí, khát khao mạnh mẽ nơi Hồ Chí Minh để Người có thể đưa ra quyết định ra đi tìm đường cứu nước vào năm 1911 bằng sự hăm hở của sức trẻ ở độ tuổi đôi mươi. Hành trình nhưng Bác lựa chọn đó lại trải qua muôn vàn những gian truân và có ngờ đâu, nó kéo dài tới tận ba mươi năm.
Ngày ra đi mái tóc còn xuân xanh nhưng tới lúc trở về, mái đầu Người đã điểm bạc nhưng ngần đó thời kì trải qua gian truân, thử thách ở đất khách quê người đã có thể giúp Người vững vàng đứng ở cương vị lãnh đạo phong trào cách mệnh trong nước và gặt hái được những thành công to lớn. Thắng lợi vẻ vang trong cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 đã trở thành bước đà mở ra một sự kiện trọng đại của non sông: nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được khai sinh vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 sau lúc Bác Hồ đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập” tại quảng trường Ba Đình.
Lúc dấu son chói lọi đó của dân tộc được ghi lại vào sử sách thì cả non sông vững tin sẽ được sống trong hòa bình, tự do. Vậy nhưng ko lâu sau đó, ta lại phải đương đầu với một trận đấu chống lại đế quốc Mĩ, gay cấn hơn, khốc liệt hơn. Nhưng lúc gay cấn, khốc liệt tương tự, ta lại có một điểm tựa vững vàng, sự lãnh đạo sáng suốt của Người.
Lúc chống Pháp cũng như lúc đánh Mĩ, Bác Hồ luôn đồng hành cùng với nhân dân Việt Nam với ý thức, ý chí quyết tâm to lớn. Tiếc thay, năm 1969, Bác lại ra đi trong niềm tiếc thương vô hạn của cả đồng bào, dân tộc. Thế là cả cuộc đời dành để hi sinh cho sự nghiệp của dân tộc nhưng Bác Hồ lại ko thể tận mắt nhìn thấy ngày Bắc Nam sum họp một nhà, non sông hoàn toàn giải phóng. Nhưng tuy vậy nào đi chăng nữa, Bác vẫn giữ một vị trí vô cùng quan trọng trong việc giành lại độc lập, dân tộc Việt Nam.
Dành tâm huyết cả đời để trở thành một người chiến sĩ hết lòng vì non sông và đón nhận sự tin yêu của nhân dân nhưng ở vai trò khác – nhà văn và thi sĩ, Bác cũng để lại những ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc với rất nhiều những tác phẩm thuộc nhiều thể loại không giống nhau.
Chẳng hạn, về văn chính luận có thể kể tới: “Bản án cơ chế thực dân Pháp” (1925), “Tuyên ngôn Độc lập” (1945), “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” (1946), “Ko có gì quý hơn độc lập, tự do” (1966) …, Người còn viết truyện kí: “Vi hành” (1923), “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” (1925), “Nhật kí chìm tàu” (1931) … Đặc trưng, với tập thơ “Ngục trung nhật kí” (“Nhật kí trong tù”), Hồ Chí Minh đã trình bày được trị giá tư tưởng và nghệ thuật thơ ca rực rỡ của mình qua hàng trăm sáng tác bằng chữ Hán.
Những tác phẩm trăng trong thơ Bác
Ở những sáng tác thuộc thể loại thơ, Bác Hồ đã Bác Hồ đã dành nhiều dòng và nhiều bài để viết về ánh trăng – biểu tượng của vẻ đẹp vĩnh hằng và đồng thời cũng là một người bạn tri kỉ của biết bao thế hệ nhà văn, thi sĩ. Có rất nhiều bài thơ tràn đầy ánh trăng có thể kể tới như: “Vọng nguyệt”, “Trung thu”, “Rằm thắng giêng”, “Dạ lãnh”, “Thu dạ”, “Cảm tưởng đọc “Thiên gia thi””, “Tin thắng trận”, “Đối nguyệt”, “Cảnh khuya”, “Đi thuyền trên sông Đáy”, “Cảnh rừng Việt Bắc”, “Chơi trăng”, “Thư Trung thu 1951”…
Phân tích hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác qua một số tác phẩm
Sự rung cảm của người thi sĩ trước vẻ đẹp tự nhiên
Xưa nay, con người thường dành những thiện cảm cho cái đẹp và đối với người nghệ sĩ thì tình yêu dành cho cái đẹp lại càng vô tận, dạt dào hơn hết. Trăng muôn thuở nay vẫn là hiện thân cho vẻ đẹp của tự nhiên thế nên lúc viết về trăng, Bác Hồ cũng muốn nói lên sự rung cảm của mình trước vẻ đẹp của toàn cầu tự nhiên.
Toàn cầu đó có sự hiện hữu của mây, gió, hoa, núi, sông, tuyết và tất nhiên trong đó ko thể thiếu trăng. Sự rung cảm đó là cái gì đó rất đỗi tự nhiên để người nghệ sĩ có thể chắp bút viết nên những vần thơ nói lên tình cảm của mình dành cho những điều tươi đẹp trên đời:
“Thơ xưa thường chuộng tự nhiên đẹp,
Mây, gió, trăng, hoa, tuyết, núi, sông.”
(“Cảm hứng đọc “Thiên gia thi”)
Ở thời khắc nào, trăng cũng mang một vẻ đẹp riêng làm cho con người say đắm. Đó là vẻ đẹp viên mãn, sáng ngời của vầng trăng đêm rằm. Lúc xuất hiện trong phối cảnh của sông xuân, nước xuân, vầng trăng lại thêm rực rỡ, chiếu sáng khắp ko gian làm bừng lên ko khí mùa xuân nồng nàn:
“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên”
Dịch nghĩa:
“Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân”
(“Nguyên tiêu”)
Trong ko khí cả vạn vật đất trời đang bước vào thời khắc sức xuân bừng lên ngời ngời, trăng đã hòa cùng sông, nước, trời để làm nên một ko gian có sự chan hòa của cảnh vật. Và ko gì khác, trăng đã dùng ánh sáng “lồng lộng” trong khoảnh khắc tròn đầy, tươi đẹp nhất của năm để kết nối, kéo gần tất cả những sự vật đó sát gần nhau làm sắc xuân thêm phơi phới, khí xuân thêm tràn đầy.
Hình ảnh trăng trong thơ Bác xuất hiện và kết nối đất trời
Trăng luôn hòa mình vào vạn vật, tạo nên quang cảnh tuyệt đẹp, cảnh đó vừa sinh động vì có cả âm thanh du dương của suối thác, vừa có sự hài hòa lúc liên kết với cây cối, hoa cỏ:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
(“Cảnh khuya”)
Ở bài thơ “Đối nguyệt”, trăng cũng đảm đương vai trò sứ thần gắn kết các sự vật lại gần nhau và gần với con người:
“Ngoài song, trăng rọi cây sân,
Ánh trăng nhích bóng cây gần trước song.”
(“Đối nguyệt”)
Lúc đất trời bước sang mùa thu, hình bóng trăng vẫn “vành vạnh” trên cao, ánh sáng của trăng vẫn ngập tràn sức sống:
“Trung thu nguyệt viên như kính
Chiếu diệu nhân gian bạch tự ngân.”
(“Trung thu”)
Dịch nghĩa:
“Tết Trung thu, trăng thu tròn tựa gương
Soi rọi cõi người, màu trắng như bạc”
Đã có những thời khắc Bác phải ngắm trăng trong hoàn cảnh giam hãm, ngục tù nhưng dù hoàn cảnh có khắc nghiệt, khó khăn tới như thế nào thì cảnh đẹp vì có sự hiện diện của trăng đã khiến người thi sĩ ko thể hững hờ. Dù cho họ “ko rượu cũng ko hoa”, họ vẫn say đắm thưởng thức vẻ đẹp tự nhiên, ngời sáng của vầng trăng trên cao:
“Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt”
(“Vọng nguyệt”)
Dịch nghĩa:
“Trong tù ko rượu cũng ko hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ”
Vầng trăng cũng vượt qua sự cản ngăn của song sắt để tìm tới với thi nhân:
“Nguyệt tòng song khích khán thi gia”
Dịch nghĩa:
“Từ ngoài khe cửa, trăng ngắm thi sĩ”
Trăng trong thơ Bác rất sáng, rất trong và cũng rất đẹp. Điều đó trình bày tình yêu của Người với trăng nói riêng và tự nhiên nói chung. Vạn vật hay cụ thể là trăng, hoa, gió, suối… lại chính là những vốn quý làm nên tự nhiên của non sông. Chính vì thế, lúc Bác dành tình yêu cho tự nhiên cũng chính là trình bày tấm lòng của mình đối với non sông nhưng ở trong hoàn cảnh nào thì tấm lòng đó cũng vẫn luôn nồng nàn, tha thiết.
Ánh trăng trong thơ Bác trình bày vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ
Lúc đã chọn cho mình trục đường cách mệnh để dành cả đời theo đuổi, Bác Hồ cũng lường trước được những gian lao, thử thách nhưng mình phải trải qua. Thế nhưng trước hoàn cảnh nào, dù phải ở trong điều kiện vất vả thế nào, khó khăn ra sao thì ý thức sáng sủa cách mệnh vẫn dạt dào trong những vần thơ của Bác.
Chỉ cần có ánh sáng của trăng, dẫu chỉ là một tí, Bác cũng như được tiếp thêm động lực để vững tin ở tương lai tươi sáng hơn. Trong hoàn cảnh tối tăm, u uất, ánh trăng có sức mạnh rất lớn trong việc vực dậy ý thức con người:
“Nhất thứ kê đề dạ vị lan
Quần tinh ủng nguyệt thướng thu san.”
(“Tảo giải”)
Dịch nghĩa:
“Gà gáy một lần, đêm chưa tàn,
Chòm sao nâng vầng trăng lên đỉnh núi mùa thu.”
Giữa lúc chiến sự đang ở tình thế gay cấn, Bác Hồ và các anh chiến sĩ phải “đàm quân sự” nơi “thâm xứ”, Bác Hồ vẫn giữ được phong thái ung, tự tại và ý thức sáng sủa lúc cảm thu được vẻ đẹp cũng như sự đồng hành của trăng, của vạn vật đất trời. Đó cũng giống như sự ủng hộ, động viên của người bạn tri kỉ với người chiến sĩ:
“Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền”
(“Nguyên tiêu”)
Dịch nghĩa:
“Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng thảo luận việc quân,
Nửa đêm trở lại trăng đầy thuyền.”
Trong hoàn cảnh ngục tù, có vầng trăng trên cao làm bạn, thi sĩ như ko còn cảm thấy đơn độc, bức bối:
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia”
(“Vọng nguyệt”)
Dù cho “song” có đứng ở vị trí rào cản cách trở “nhân” và “nguyệt” nhưng nó sẽ ko bao giờ có đủ sức mạnh chặn lại cuộc vượt ngục về ý thức. Song sắt của nhà giam có thể tù tội người chiến sĩ nhưng ko thể giam hãm ý thức và ko thể biến người chiến sĩ thành tù nhân.
Câu thơ đã làm sáng lên tâm hồn tương giao, hòa hợp giữa “thi gia” và vầng trăng trên cao. Ko chỉ có mỗi thi sĩ đơn phương ngắm trăng, tâm tình cùng trăng nhưng trăng cũng chủ động tìm tới Người để trình bày sự đồng cảm, khích lệ. Trong chốn “ngục trung” tương tự, quả thực ý thức con người rất dễ bị đánh bại để trở thành gục ngã, sống bi quan nhưng ta khó có thể tìm thấy những bộc lộ về sự thất vọng trong ý thức của Bác Hồ. Trái lại, dù tình cảnh có ngang trái, có tối tăm tới dường nào, Hồ Chí Minh càng sáng sủa, càng có niềm tin về tương lai tươi mới.
Vầng trăng có thể chiếu tỏa ánh sáng khắp nhân gian, hơn nữa lại ở vị thế tự tại, lúc yên ắng, nhưng có lúc lại vận động (“Trên trời trăng lướt giữa làn mây”) nên nó ko chỉ tượng trưng cho vẻ đẹp của tự nhiên nhưng còn trình bày sự tự do ít nhiều. Thế nên, viết về trăng, nhất là trong hoàn cảnh bị tù tội, người chiến sĩ còn bộc lộ niềm khát khao được tự do một cách tha thiết.
Được trả tự do, có nhẽ thi sĩ sẽ thưởng trăng một cách đầy đủ hơn, toại nguyện hơn và lúc mong muốn được tự do, người chiến sĩ cũng bộc lộ khát vọng được “mang về” vầng trăng hòa bình cho non sông:
“Bất đắc tự do thưởng thu nguyệt,
Tâm tùy thu nguyệt cộng du du.”
(“Trung thu”)
Dịch nghĩa:
“Ko được tự do thưởng trăng thu
Lòng ta theo cùng trăng thu vời vợi xa.”
Nhận xét về hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
Về nội dung, những câu thơ Bác viết về trăng đã làm bộc lộ tình yêu tha thiết của Người với một hình ảnh rất đỗi thân thuộc, thân yêu nhưng cũng là tình cảm dành cho tự nhiên nói chung. Không những thế, những câu thơ trên còn góp phần làm nổi trội những vẻ đẹp cao quý của người chiến sĩ cách mệnh. Đó là sự sáng sủa, yêu đời, khát khao tự do và ý chí quyết tâm theo đuổi lí tưởng cộng sản.
Về nghệ thuật, Hồ Chí Minh đã khắc họa thành công hình ảnh vầng trăng dù là hình ảnh cổ điển nhưng lại có những chấm phá của sự mới mẻ, hiện đại. Trăng trong thơ Bác ko thuần tuý trình bày sự tĩnh tại của cảnh vật nhưng còn cho thấy sự chuyển biến vận động lúc hướng nhận thức của nhân vật trữ tình về phía ánh sáng, tương lai, trong thơ cũng có sự tương tác hai phía ở cả người và cảnh chứ ko phải chỉ mỗi con người tìm tới tự nhiên.
Kết bài: Tóm lại, ta có thể bắt gặp sự túc trực của hình ảnh vầng trăng trong thơ Bác. Qua ánh sáng bàng bạc của trăng trong thơ Người, ta ko chỉ thấy chất thép của ý chí người chiến sĩ nhưng còn thấy chất tình tài hoa của người thi sĩ.
Dàn ý cảm nhận hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
Để giúp bạn nắm được nội dung bài viết về chủ đề hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác, dưới đây Trường tiểu học số 2 Tân Thủy sẽ giúp bạn lập dàn ý cụ thể.
Mở bài hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
- Đi từ ánh trăng trong thơ ca nhạc họa, dẫn tới hình ảnh trăng trong thơ Bác.
- Giới thiệu sơ nét về Hồ Chí Minh và ý nghĩa của ánh trăng trong thơ Bác.
Thân bài hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
- Trăng trong thơ Bác cho thấy sự rung cảm của người chiến sĩ – thi sĩ.
- Ánh trăng trong thơ Bác giúp kết nối đất trời và trình bày vẻ đẹp của tự nhiên.
- Trăng trong thơ Bác đã cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ – thi sĩ.
Kết bài hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
- Nói chung lại ánh trăng trong thơ Bác được trình bày qua những tác phẩm nào.
- Ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác với tư tưởng của Người.
- Bộc bạch suy nghĩ của bản thân lúc cảm nhận ánh trăng trong thơ Bác.
Tương tự, qua những hình ảnh trăng trong thơ Bác, ta nhận thấy Bác là người rất yêu tự nhiên, đặc trưng là trăng. Hình ảnh trăng trong thơ Bác mang những sắc thái mới gắn với nội dung ý kiến thẩm mỹ khoa học, cách mệnh của Người. Vì vậy nhưng trăng là một hình tượng có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp cách mệnh và trong sự nghiệp sáng tác văn học của Bác.
Bài viết trên đây của Trường tiểu học số 2 Tân Thủy đã giúp bạn cảm nhận về hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác. Kỳ vọng đã hỗ trợ cho bạn những tri thức hữu ích về chủ đề “Trăng trong thơ Bác”. Chúc bạn luôn học tốt!.
Xem thêm >>> Cảm nhận về bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn 8
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn lớp 8
Xem thêm >>> Trình diễn cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Cảm nhận hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác để thấy ý thức sáng sủa cùng với khát vọng sống hướng về ánh sáng tự do của Người. Trong nội dung bài viết dưới đây, hãy cùng Trường tiểu học số 2 Tân Thủy tìm hiểu về ánh trăng trong thơ Bác.
Mở bài: Nhà văn Hoài Thanh đã từng nhận định: “Thơ Bác đầy trăng”. Có thể thấy rằng trong vô vàn những sự vật tươi đẹp của tự nhiên, ánh trăng luôn mang lại nguồn cảm hứng dạt dào để người nghệ sĩ có thể tự tình và tỏ bày tình cảm của mình lúc rung cảm với vẻ đẹp của trăng. Bác Hồ của chúng ta cũng vậy, cũng tìm tới trăng như một người bạn để san sẻ những ưu tư, nỗi niềm trong cuộc đời. Tất cả những tình cảm, những ấn tượng sâu đậm của Bác về trăng đều được Người trình bày rất rõ trong rất nhiều những thi phẩm của mình. Đó có nhẽ lí do để Hoài Thanh có thể đưa ra nhận định xác đáng nói trên.
Đôi nét về Hồ Chí Minh và những tác phẩm ánh trăng
Tìm hiểu sơ nét về Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh – sinh năm 1890 và mất năm 1969, quê ở Nghệ An, tại làng Kim Liên, huyện Nam Đàn. Nghệ An vốn là vùng đất nổi tiếng vì có nhiều thi nhân, chí sĩ yêu nước trĩu nặng tâm tư với cuộc đời như Hồ Xuân Hương, Phan Bội Châu… Cũng giống như con người kiệt xuất của vùng đất quê mình, Bác Hồ dành cho dân tộc non sông một tình yêu vô cũng sâu đậm, nồng nàn.
Tình yêu đó trong thời buổi thực dân xâm lược đã un đúc thành ý chí, khát khao mạnh mẽ nơi Hồ Chí Minh để Người có thể đưa ra quyết định ra đi tìm đường cứu nước vào năm 1911 bằng sự hăm hở của sức trẻ ở độ tuổi đôi mươi. Hành trình nhưng Bác lựa chọn đó lại trải qua muôn vàn những gian truân và có ngờ đâu, nó kéo dài tới tận ba mươi năm.
Ngày ra đi mái tóc còn xuân xanh nhưng tới lúc trở về, mái đầu Người đã điểm bạc nhưng ngần đó thời kì trải qua gian truân, thử thách ở đất khách quê người đã có thể giúp Người vững vàng đứng ở cương vị lãnh đạo phong trào cách mệnh trong nước và gặt hái được những thành công to lớn. Thắng lợi vẻ vang trong cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 đã trở thành bước đà mở ra một sự kiện trọng đại của non sông: nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được khai sinh vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 sau lúc Bác Hồ đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập” tại quảng trường Ba Đình.
Lúc dấu son chói lọi đó của dân tộc được ghi lại vào sử sách thì cả non sông vững tin sẽ được sống trong hòa bình, tự do. Vậy nhưng ko lâu sau đó, ta lại phải đương đầu với một trận đấu chống lại đế quốc Mĩ, gay cấn hơn, khốc liệt hơn. Nhưng lúc gay cấn, khốc liệt tương tự, ta lại có một điểm tựa vững vàng, sự lãnh đạo sáng suốt của Người.
Lúc chống Pháp cũng như lúc đánh Mĩ, Bác Hồ luôn đồng hành cùng với nhân dân Việt Nam với ý thức, ý chí quyết tâm to lớn. Tiếc thay, năm 1969, Bác lại ra đi trong niềm tiếc thương vô hạn của cả đồng bào, dân tộc. Thế là cả cuộc đời dành để hi sinh cho sự nghiệp của dân tộc nhưng Bác Hồ lại ko thể tận mắt nhìn thấy ngày Bắc Nam sum họp một nhà, non sông hoàn toàn giải phóng. Nhưng tuy vậy nào đi chăng nữa, Bác vẫn giữ một vị trí vô cùng quan trọng trong việc giành lại độc lập, dân tộc Việt Nam.
Dành tâm huyết cả đời để trở thành một người chiến sĩ hết lòng vì non sông và đón nhận sự tin yêu của nhân dân nhưng ở vai trò khác – nhà văn và thi sĩ, Bác cũng để lại những ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc với rất nhiều những tác phẩm thuộc nhiều thể loại không giống nhau.
Chẳng hạn, về văn chính luận có thể kể tới: “Bản án cơ chế thực dân Pháp” (1925), “Tuyên ngôn Độc lập” (1945), “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” (1946), “Ko có gì quý hơn độc lập, tự do” (1966) …, Người còn viết truyện kí: “Vi hành” (1923), “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” (1925), “Nhật kí chìm tàu” (1931) … Đặc trưng, với tập thơ “Ngục trung nhật kí” (“Nhật kí trong tù”), Hồ Chí Minh đã trình bày được trị giá tư tưởng và nghệ thuật thơ ca rực rỡ của mình qua hàng trăm sáng tác bằng chữ Hán.
Những tác phẩm trăng trong thơ Bác
Ở những sáng tác thuộc thể loại thơ, Bác Hồ đã Bác Hồ đã dành nhiều dòng và nhiều bài để viết về ánh trăng – biểu tượng của vẻ đẹp vĩnh hằng và đồng thời cũng là một người bạn tri kỉ của biết bao thế hệ nhà văn, thi sĩ. Có rất nhiều bài thơ tràn đầy ánh trăng có thể kể tới như: “Vọng nguyệt”, “Trung thu”, “Rằm thắng giêng”, “Dạ lãnh”, “Thu dạ”, “Cảm tưởng đọc “Thiên gia thi””, “Tin thắng trận”, “Đối nguyệt”, “Cảnh khuya”, “Đi thuyền trên sông Đáy”, “Cảnh rừng Việt Bắc”, “Chơi trăng”, “Thư Trung thu 1951”…
Phân tích hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác qua một số tác phẩm
Sự rung cảm của người thi sĩ trước vẻ đẹp tự nhiên
Xưa nay, con người thường dành những thiện cảm cho cái đẹp và đối với người nghệ sĩ thì tình yêu dành cho cái đẹp lại càng vô tận, dạt dào hơn hết. Trăng muôn thuở nay vẫn là hiện thân cho vẻ đẹp của tự nhiên thế nên lúc viết về trăng, Bác Hồ cũng muốn nói lên sự rung cảm của mình trước vẻ đẹp của toàn cầu tự nhiên.
Toàn cầu đó có sự hiện hữu của mây, gió, hoa, núi, sông, tuyết và tất nhiên trong đó ko thể thiếu trăng. Sự rung cảm đó là cái gì đó rất đỗi tự nhiên để người nghệ sĩ có thể chắp bút viết nên những vần thơ nói lên tình cảm của mình dành cho những điều tươi đẹp trên đời:
“Thơ xưa thường chuộng tự nhiên đẹp,
Mây, gió, trăng, hoa, tuyết, núi, sông.”
(“Cảm hứng đọc “Thiên gia thi”)
Ở thời khắc nào, trăng cũng mang một vẻ đẹp riêng làm cho con người say đắm. Đó là vẻ đẹp viên mãn, sáng ngời của vầng trăng đêm rằm. Lúc xuất hiện trong phối cảnh của sông xuân, nước xuân, vầng trăng lại thêm rực rỡ, chiếu sáng khắp ko gian làm bừng lên ko khí mùa xuân nồng nàn:
“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên”
Dịch nghĩa:
“Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân”
(“Nguyên tiêu”)
Trong ko khí cả vạn vật đất trời đang bước vào thời khắc sức xuân bừng lên ngời ngời, trăng đã hòa cùng sông, nước, trời để làm nên một ko gian có sự chan hòa của cảnh vật. Và ko gì khác, trăng đã dùng ánh sáng “lồng lộng” trong khoảnh khắc tròn đầy, tươi đẹp nhất của năm để kết nối, kéo gần tất cả những sự vật đó sát gần nhau làm sắc xuân thêm phơi phới, khí xuân thêm tràn đầy.
Hình ảnh trăng trong thơ Bác xuất hiện và kết nối đất trời
Trăng luôn hòa mình vào vạn vật, tạo nên quang cảnh tuyệt đẹp, cảnh đó vừa sinh động vì có cả âm thanh du dương của suối thác, vừa có sự hài hòa lúc liên kết với cây cối, hoa cỏ:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
(“Cảnh khuya”)
Ở bài thơ “Đối nguyệt”, trăng cũng đảm đương vai trò sứ thần gắn kết các sự vật lại gần nhau và gần với con người:
“Ngoài song, trăng rọi cây sân,
Ánh trăng nhích bóng cây gần trước song.”
(“Đối nguyệt”)
Lúc đất trời bước sang mùa thu, hình bóng trăng vẫn “vành vạnh” trên cao, ánh sáng của trăng vẫn ngập tràn sức sống:
“Trung thu nguyệt viên như kính
Chiếu diệu nhân gian bạch tự ngân.”
(“Trung thu”)
Dịch nghĩa:
“Tết Trung thu, trăng thu tròn tựa gương
Soi rọi cõi người, màu trắng như bạc”
Đã có những thời khắc Bác phải ngắm trăng trong hoàn cảnh giam hãm, ngục tù nhưng dù hoàn cảnh có khắc nghiệt, khó khăn tới như thế nào thì cảnh đẹp vì có sự hiện diện của trăng đã khiến người thi sĩ ko thể hững hờ. Dù cho họ “ko rượu cũng ko hoa”, họ vẫn say đắm thưởng thức vẻ đẹp tự nhiên, ngời sáng của vầng trăng trên cao:
“Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt”
(“Vọng nguyệt”)
Dịch nghĩa:
“Trong tù ko rượu cũng ko hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ”
Vầng trăng cũng vượt qua sự cản ngăn của song sắt để tìm tới với thi nhân:
“Nguyệt tòng song khích khán thi gia”
Dịch nghĩa:
“Từ ngoài khe cửa, trăng ngắm thi sĩ”
Trăng trong thơ Bác rất sáng, rất trong và cũng rất đẹp. Điều đó trình bày tình yêu của Người với trăng nói riêng và tự nhiên nói chung. Vạn vật hay cụ thể là trăng, hoa, gió, suối… lại chính là những vốn quý làm nên tự nhiên của non sông. Chính vì thế, lúc Bác dành tình yêu cho tự nhiên cũng chính là trình bày tấm lòng của mình đối với non sông nhưng ở trong hoàn cảnh nào thì tấm lòng đó cũng vẫn luôn nồng nàn, tha thiết.
Ánh trăng trong thơ Bác trình bày vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ
Lúc đã chọn cho mình trục đường cách mệnh để dành cả đời theo đuổi, Bác Hồ cũng lường trước được những gian lao, thử thách nhưng mình phải trải qua. Thế nhưng trước hoàn cảnh nào, dù phải ở trong điều kiện vất vả thế nào, khó khăn ra sao thì ý thức sáng sủa cách mệnh vẫn dạt dào trong những vần thơ của Bác.
Chỉ cần có ánh sáng của trăng, dẫu chỉ là một tí, Bác cũng như được tiếp thêm động lực để vững tin ở tương lai tươi sáng hơn. Trong hoàn cảnh tối tăm, u uất, ánh trăng có sức mạnh rất lớn trong việc vực dậy ý thức con người:
“Nhất thứ kê đề dạ vị lan
Quần tinh ủng nguyệt thướng thu san.”
(“Tảo giải”)
Dịch nghĩa:
“Gà gáy một lần, đêm chưa tàn,
Chòm sao nâng vầng trăng lên đỉnh núi mùa thu.”
Giữa lúc chiến sự đang ở tình thế gay cấn, Bác Hồ và các anh chiến sĩ phải “đàm quân sự” nơi “thâm xứ”, Bác Hồ vẫn giữ được phong thái ung, tự tại và ý thức sáng sủa lúc cảm thu được vẻ đẹp cũng như sự đồng hành của trăng, của vạn vật đất trời. Đó cũng giống như sự ủng hộ, động viên của người bạn tri kỉ với người chiến sĩ:
“Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền”
(“Nguyên tiêu”)
Dịch nghĩa:
“Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng thảo luận việc quân,
Nửa đêm trở lại trăng đầy thuyền.”
Trong hoàn cảnh ngục tù, có vầng trăng trên cao làm bạn, thi sĩ như ko còn cảm thấy đơn độc, bức bối:
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia”
(“Vọng nguyệt”)
Dù cho “song” có đứng ở vị trí rào cản cách trở “nhân” và “nguyệt” nhưng nó sẽ ko bao giờ có đủ sức mạnh chặn lại cuộc vượt ngục về ý thức. Song sắt của nhà giam có thể tù tội người chiến sĩ nhưng ko thể giam hãm ý thức và ko thể biến người chiến sĩ thành tù nhân.
Câu thơ đã làm sáng lên tâm hồn tương giao, hòa hợp giữa “thi gia” và vầng trăng trên cao. Ko chỉ có mỗi thi sĩ đơn phương ngắm trăng, tâm tình cùng trăng nhưng trăng cũng chủ động tìm tới Người để trình bày sự đồng cảm, khích lệ. Trong chốn “ngục trung” tương tự, quả thực ý thức con người rất dễ bị đánh bại để trở thành gục ngã, sống bi quan nhưng ta khó có thể tìm thấy những bộc lộ về sự thất vọng trong ý thức của Bác Hồ. Trái lại, dù tình cảnh có ngang trái, có tối tăm tới dường nào, Hồ Chí Minh càng sáng sủa, càng có niềm tin về tương lai tươi mới.
Vầng trăng có thể chiếu tỏa ánh sáng khắp nhân gian, hơn nữa lại ở vị thế tự tại, lúc yên ắng, nhưng có lúc lại vận động (“Trên trời trăng lướt giữa làn mây”) nên nó ko chỉ tượng trưng cho vẻ đẹp của tự nhiên nhưng còn trình bày sự tự do ít nhiều. Thế nên, viết về trăng, nhất là trong hoàn cảnh bị tù tội, người chiến sĩ còn bộc lộ niềm khát khao được tự do một cách tha thiết.
Được trả tự do, có nhẽ thi sĩ sẽ thưởng trăng một cách đầy đủ hơn, toại nguyện hơn và lúc mong muốn được tự do, người chiến sĩ cũng bộc lộ khát vọng được “mang về” vầng trăng hòa bình cho non sông:
“Bất đắc tự do thưởng thu nguyệt,
Tâm tùy thu nguyệt cộng du du.”
(“Trung thu”)
Dịch nghĩa:
“Ko được tự do thưởng trăng thu
Lòng ta theo cùng trăng thu vời vợi xa.”
Nhận xét về hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
Về nội dung, những câu thơ Bác viết về trăng đã làm bộc lộ tình yêu tha thiết của Người với một hình ảnh rất đỗi thân thuộc, thân yêu nhưng cũng là tình cảm dành cho tự nhiên nói chung. Không những thế, những câu thơ trên còn góp phần làm nổi trội những vẻ đẹp cao quý của người chiến sĩ cách mệnh. Đó là sự sáng sủa, yêu đời, khát khao tự do và ý chí quyết tâm theo đuổi lí tưởng cộng sản.
Về nghệ thuật, Hồ Chí Minh đã khắc họa thành công hình ảnh vầng trăng dù là hình ảnh cổ điển nhưng lại có những chấm phá của sự mới mẻ, hiện đại. Trăng trong thơ Bác ko thuần tuý trình bày sự tĩnh tại của cảnh vật nhưng còn cho thấy sự chuyển biến vận động lúc hướng nhận thức của nhân vật trữ tình về phía ánh sáng, tương lai, trong thơ cũng có sự tương tác hai phía ở cả người và cảnh chứ ko phải chỉ mỗi con người tìm tới tự nhiên.
Kết bài: Tóm lại, ta có thể bắt gặp sự túc trực của hình ảnh vầng trăng trong thơ Bác. Qua ánh sáng bàng bạc của trăng trong thơ Người, ta ko chỉ thấy chất thép của ý chí người chiến sĩ nhưng còn thấy chất tình tài hoa của người thi sĩ.
Dàn ý cảm nhận hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
Để giúp bạn nắm được nội dung bài viết về chủ đề hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác, dưới đây Trường tiểu học số 2 Tân Thủy sẽ giúp bạn lập dàn ý cụ thể.
Mở bài hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
- Đi từ ánh trăng trong thơ ca nhạc họa, dẫn tới hình ảnh trăng trong thơ Bác.
- Giới thiệu sơ nét về Hồ Chí Minh và ý nghĩa của ánh trăng trong thơ Bác.
Thân bài hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
- Trăng trong thơ Bác cho thấy sự rung cảm của người chiến sĩ – thi sĩ.
- Ánh trăng trong thơ Bác giúp kết nối đất trời và trình bày vẻ đẹp của tự nhiên.
- Trăng trong thơ Bác đã cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ – thi sĩ.
Kết bài hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác
- Nói chung lại ánh trăng trong thơ Bác được trình bày qua những tác phẩm nào.
- Ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác với tư tưởng của Người.
- Bộc bạch suy nghĩ của bản thân lúc cảm nhận ánh trăng trong thơ Bác.
Tương tự, qua những hình ảnh trăng trong thơ Bác, ta nhận thấy Bác là người rất yêu tự nhiên, đặc trưng là trăng. Hình ảnh trăng trong thơ Bác mang những sắc thái mới gắn với nội dung ý kiến thẩm mỹ khoa học, cách mệnh của Người. Vì vậy nhưng trăng là một hình tượng có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp cách mệnh và trong sự nghiệp sáng tác văn học của Bác.
Bài viết trên đây của Trường tiểu học số 2 Tân Thủy đã giúp bạn cảm nhận về hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác. Kỳ vọng đã hỗ trợ cho bạn những tri thức hữu ích về chủ đề “Trăng trong thơ Bác”. Chúc bạn luôn học tốt!.
Xem thêm >>> Cảm nhận về bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn 8
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn lớp 8
Xem thêm >>> Trình diễn cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh
Bạn thấy bài viết Cảm nhận hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác – Top 1 bài viết HAY NHẤT! có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Cảm nhận hình ảnh ánh trăng trong thơ Bác – Top 1 bài viết HAY NHẤT! bên dưới để thso2tanthuy.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường tiểu học số 2 Tân Thủy
#Cảm #nhận #hình #ảnh #ánh #trăng #trong #thơ #Bác #Top #bài #viết #HAY #NHẤT
